پیشینه تحقیق و مبانی نظری رفتار شهروندی سازمانی

مبانی نظری و پیشینه تحقیق رفتار شهروندی سازمانی

شرح مختصر:

رفتار شهروندی سازمانی

مقدمه

در ادبيات آكادميك و حرفه اي مديريت، توجه قابل ملاحظ هاي براي فهم تأثير رفتار شهروندي سازماني به عنوان رفتارهاي فراوظيفه اي كاركنان بر مشاركت آنان به صورت مثبت در عملكرد سازمان ها شده است. رفتار شهروندي سازماني، نگرش و ظرفيت كاركنان را براي توانمندسازي و انعطاف پذيري بالاتر آنها در راستاي اهداف سازمان و در شرايط مختلف محيطي فراهم مي آورد. بنابراين وفاداري و تعهدي كه در كاركنان ايجاد مي شود عاملي براي تضمين سلامت سازمان و بقاي آن در محيط رقابتي و متحول محسوب مي شود (فانی، دانایی فرد و زکیانی، 1392)

پژوهشی علمی که در آن به بررسی رفتار شهروندی سازمانی در بین کارگران یقه سفید و یقه آبی در ترکیه پرداخته شده است، تعبیر جالبی از رفتار شهروندی سازمانی به دست می دهد. نویسندگان پژوهش مذکور بیان می دارند که هر چند در طبخ یک غذا نمک و روغن ضروری به نظر می رسد، اما ادویه می تواند طعم غذا را بسیار مطبوع تر کند. بدین ترتیب رفتار شهروندی سازمانی تعبیری هم چون ادویه در رفتار سازمانی پیدا می کند (طاهری دمنه، زنجیرچی و نجاتیان قاسمیه، 1390).

2-1-2) تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی

 OCB[1]یا رفتار شهروندی سازمانی ریشه لاتین “اتیکس” به معنی اخلاق از واژه یونانی “اتوس ” است که به معنی ویژگی شخصیتی یا آداب و رسوم می باشد. طبق نظر سالامون، معنا شناسی و ریشه یابی این واژه بیانگر ارتباط اساسی آن با ویژگی های درون فردی و نشان دهنده خوبی شخص و قواعد اجتماعی صحیح و غلطی است که رفتار فرد را جهت دهی می کند. بنابر آن چه فردریش و هانت اشاره داشته اند، رفتار اخلاقی سازمانی رفتاری است که با ارزش ها، هنجارها و خط مشی های تجویزی سازمانی، تطبیق داشته باشد (سهرابی و خانلری، 1388). 

رفتار شهروندی سازمانی یک اصطلاح مفید برای توصیف رفتارهای داوطلبانه است و توسط اورگان ^[2] در سال 1988 ابداع شد. که آن نیز اقتباس شده از ایده کانز در سال 1964 از رفتارهای خارج از نقش می باشد. اورگان رفتار شهروندی سازمانی را به عنوان مجموعه ای از رفتارهای کمک کننده ، اختیاری و خارج از نقش به نمایش گذاشته شده توسط کارکنانی که نه به طور واضح با سیستم پاداش دهی رسمی و تاثیر مثبت کلی بر سازمان شناخته شده است، و نمی توانند توسط قرارداد استخدامی اجرا شوند، معرفی می کند (Hassanreza، 2010).

سابقه تعیین رفتار شهروندی سازمانی تحقیقات قابل توجهی را به خود جلب کرده است اما بر اساس یک بررسی توسط پودساکف^[3]، مک کینز^[4]، پاین^[5] و باکاراک ^[6]در سال 2000 سوابق مختلفی شامل مشخصات سازمانی و شغلی و مشخصات فردی همراه با رفتارهای رهبری شناسایی شده است. مطالعلت قبلی اغلب در چهار دسته ارائه شده متمرکز شده است اما پودساکف و همکاران در سال 2000 دو دسته اصلی از کاراکترهای فردی شامل نگرش های کارکنان و متغیرهای صورت بندی شده را ارائه نمود (Hassanreza، 2010). 

لین وان دیان^[7] و سون یانگ^[8] در سال 1998 در سنگاپور مطاعاتی را در مورد بررسی رفتار شهروندی در کارکنان مشروط انجام دادند که نظم قوی تری را بین کارکنان نشان داده و نتیجه این گونه بود که کارکنان با رفتار شهروندی سازمانی دارای نگرش مثبت در مورد ارتباط خود با سازمان بودند (Dyne & Ang، 1998)

تحقیقات متعددی در زمینه عوامل موثر بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی انجام شده است. که در جدول زیر نمونه هایی از تحقیقات انجام شده در رابطه با زمینه های رفتار شهروندی ارائه گردیده است. (طبرسا، هادی زاده و کشته گر، 1389)

2-1-3) مفاهیم و ابعاد رفتار شهروندی سازمانی

اين مفهوم اولين بار توسط باتمان و ارگان در اوائل دهه 1980 ميلادي به دنياي علم ارائه شد. گرچه قبل از آنها افرادي همچون کتز و کاهن با تمايز بين عملکرد نقش و رفتارهاي نوآورانه و خودجوش در دهه هفتاد و هشتاد ميلادي و نيز قبل از انها چستر بارنارد با بيان مفهوم تمايل به همکاري در سال 1938 ميلادي به اين موضوع توجه نمودند (طبرسا و میرزاده،1389).

تحقيقات اوليه اي که در زمينه رفتار شهروندي سازماني انجام شد بيشتر براي شناسايي مسئوليت ها و يا رفتارهايي بود که کارکنان در سازمان داشتند اما اغلب ناديده گرفته مي شد. اين رفتارها با وجود اينکه در ارزيابي هاي سنتي عملکرد شغلي به طور ناقص اندازه گيري مي شدند و يا حتي گاهي اوقات مورد غفلت قرار مي گرفتند، اما در بهبود اثربخشي سازماني موثر بودند. اين اعمال را که محل کار اتفاق مي افتند را اين گونه تعريف مي کنند: مجموعه اي از رفتارهاي داوطلبانه و اختياري که بخشي از وظايف رسمي فرد نيستند، اما با وجود اين توسط وي انجام و باعث بهبود موثر وظايف و نقش هاي سازمان مي شوند(اسلامی و سیار، 1386).

[1] Organization citizenship behavior

[2] organ

[3] podsakoff

[4] mackenzie

[5] pain

[6] Baruk

[7] Lin van dion

[8] Son yang

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

نکات مهم : پس از پرداخت وجه لینک دانلود به شما نمایش داده میشود و به ایمیل شما ارسال میگردد.

با 40% تخفیف

20000 تومان

12000 تومان

جهت خرید و دانلود فایل بر روی پرداخت آنلاین کلیک نمایید